De Staten-Generaal van de geestelijke gezondheidszorg (SGGG) is verheugd met de goedkeuring door de federale Kamer van de ‘resolutie voor laagdrempelige en toegankelijke geestelijke gezondheidszorg’, ingediend door kamerlid Els Van Hoof. Tegelijk legt de Staten-Generaal een masterplan voor de hervorming van de volledige sector op tafel.
Het is, zoals de resolutie zegt, hoog tijd dat de geestelijke gezondheidszorg op een gelijkwaardige manier benaderd wordt inzake toegankelijkheid, kwaliteit, nabijheid en betaalbaarheid, en niet ondergeschikt blijft aan de somatische gezondheidszorg.
Budgettair groeipad
Een belangrijk en zeer gewaardeerd kernpunt van de resolutie is een budgettair groeipad om een groter deel van het federale gezondheidszorgbudget te investeren in de ondergefinancierde geestelijke gezondheidszorg tegen 2030. De OESO stelt dat België 10% van zijn gezondheidszorgbudget aan ggz zou moeten besteden, maar momenteel bedraagt dat aandeel slechts 6%. Daarmee zit België in de middenmoot van Europa terwijl ons land wel met enorme wachtlijsten kampt, aan de top staat voor het aantal zelfdodingen en 1,2 miljoen Belgen antidepressiva slikken – veel meer dan het Europese gemiddelde.
Actie is dringend nodig: een derde van de Belgen kampt vroeg of laat met een psychische stoornis, maar evenveel vinden de weg naar psychische hulp niet. Ter vergelijking, één op drie mannen en één op vier vrouwen tot 75 jaar ontwikkelt kanker. De weg naar oncologische zorg echter is nagenoeg direct en de wachttijd ervoor zo goed als nihil.
De resolutie van de federale Kamer bepleit een drastische stijging van het budget voor ggz, maar een budgetstijging op zich is niet voldoende. Er zijn kwalitatieve ingrepen nodig.
Masterplan hervorming
‘Kan u zich inbeelden dat u voor een oncologische behandeling zes maanden op een eerste intakegesprek zou moeten wachten?’ stelt professor Frieda Matthys, psychiater en voorzitter van de SGG. ‘We moeten bouwen aan een flexibele, overzichtelijke, toegankelijke geestelijke gezondheidszorg, met inbegrip van preventie, destigmatisering en sensibilisering, zonder wachttijden.’
De Staten-Generaal schuift in haar masterplan drie speerpunten naar voor.
· Oproep tot 'mental health in all policies': de geestelijke gezondheidszorg moet een leven lang vlot toegankelijk zijn, net zoals somatische zorg. Dit kan maar goed en coherent georganiseerd worden als de bevoegdheden voor alle vormen van geestelijke gezondheidszorg zich op hetzelfde niveau bevinden.
· Logische, multidisciplinaire netwerken en zorgpaden moeten voor patiënten en hun familie begrijpbaar zijn. Deze moeten georganiseerd worden rondom en vanuit de zorggebruikers.
· Het welzijns- en gezondheidsbeleid waartoe de ggz behoort, moet onder één bevoegde minister vallen.